YETİŞKİNLERDE ORTODONTİK TEDAVİ

Toplumdaki gelişim ve sosyal ilerlemeyle birlikte, erişkin ortodontisi ihtiyacı da artmıştır. Güzel bir ağız yapısı ve mutlu gülümsemeler, hem iş, hem de sosyal yaşamın en önemli unsurlarından birisini oluşturmaktadır. Günümüzde gittikçe daha fazla sayıda erişkin, ortodontik tedavi talep etmektedir.

Ortodontik sorunlar, çocukluk çağında başlayabileceği gibi, diş kaybı, dişeti rahatsızlıkları gibi problemlere bağlı olarak erişkin yaşta da oluşabilir. Bu sorunların düzeltilmesi, estetik sorunu çözmekten öte, dişlerin sağlığını sağlamak ve ömrünü uzatmak açısından önemlidir. Oluşmuş olan bir dişeti rahatsızlığı sonucunda dişlerde aralıklar meydana gelmiş olabilir. Bu aralığın ortodontik olarak düzeltilmesi, hem görüntüyü düzeltecek, hem de dişlerin birbirleriyle ilişkisini sağlamlaştırarak dişleri taşıyan kemik yapıyı kuvvetlendirecektir.

Ortodontik tedavi, erişkin hastalar tarafından çok kolaylıkla adapte olunabilen bir süreçtir. Ortodontik tedavi, eskiden olduğu gibi sadece çocuklara uygulanan ve görüntüsü rahatsızlık veren metal tellerden ibaret değildir. Gittikçe çok daha fazla erişkin, ortodontik tedavi talebiyle ortodontistlere başvurmakta ve ortodontik tedavi gören erişkinler, kendisine dikkat eden, ağız bakımına ve estetiğine önem veren insanlar sınıfına girmektedirler. Tedavinin ilk bir kaç günü tellere ve braketlere uyum süreci ile geçebilir. İlk günler dişlerde hafif ağrı ve gerilme hissi olabilir. Ağız dokularının adaptasyonundan sonra, sanki dişlerimizde hiç tel yokmuş gibi rahat edebiliriz.

Ortodontik tedavi sırasında gündelik hayatımızın tüm gerekliliklerini yerine getirebiliriz. Çalışan hastalarımız rahatlıkla işlerini devam ettirebilir, hobilerini (spor ve müzik gibi) sürdürebilirler. Tedavi sürecinde dikkat edilmesi gereken en önemli konu, diş temizliğidir. Diş yüzeylerindeki teller, doğru fırçalama tekniği kullanıldığı sürece, temizlik için engel oluşturmazlar. Ortodontistiniz sizi, uygun diş fırçaları, ara yüz fırçaları ve diş iplerinin kullanımıyla ilgili bilgilendirecektir. Ortodontik tedavinin ilerlemesiyle birlikte, dişleriniz düzelmeye, eğer ortodontik amaçla diş çekimi yapıldıysa çekim boşlukları kapanmaya başlayacak. Bu aşamadan sonra gittikçe düzelen dişleriniz, sizi çok daha güzel ve sağlıklı bir görüntüye kavuşturacaktır.

Modern ortodontinin başlamasından günümüze, ortodontik malzemeler ve teknikler ortaya çıkmış, diş renginde braketler, şeffaf damaklıklar ve dişlerin iç yüzeylerine takılan braketler geliştirilmiştir. Bu sayede erişkin hastalar son derece kolay biçimde tedavi olabilmektedir. Erişkin hastalara uygulanabilecek ortodontik aygıtlar şunlardır:

ESTETİK BRAKETLER:

Artık metal braketler yerine diş yüzeyine yapıştırılan materyali porselen, safir ya da kompozit olan estetik braketler üretilmektedir. Bu braketler diş renginde ya da şeffaftır ve çok yakından bakılmadıkça farkedilmezler. Buna ek olarak, kullanılan teller de beyaz kaplamalı olabilir, bu sayede hemen hemen hiç farkedilmeden ortodontik tedavi görebilirsiniz.

Estetik braketler geçmişte telle arasındaki sürtünme miktarı fazla olduğu için tedaviyi geciktirir görüşü hakimdi, ancak günümüzde kullanılan estetik braket tipleri gerek yapısal özellikleri gerekse fiziksel özellikleriyle en az sürtünmeyle çalışarak tedavide herhangi bir zaman farkının oluşmasına sebep olmamaktadır.

LİNGUAL BRAKETLER:

Bazı durumlarda, kullanılan teller dişlerin iç yüzeylerine yapıştırılabilmektedir. Bu teknik, lingual ortodonti olarak adlandırılır. Bu tekniği özel kılan, tamamen kişiye özel braketler hazırlanmasıdır. Teller dişlerin iç tarafında yapıştırılır ve hiç bir şekilde görülmezler. Aylık randevularla tel değişimleri yapılır ve dişhareketleri gözlenir. Bu teknikte, dişlerin dış yüzeylerine braket yapıştırılmamakta ve dolayısıyla tamamen görünmez bir tedavi yapılabilmektedir. 

Halk arasında ‘İçten takılan tel’ ya da “Görünmeyen diş teli” olarak bilinen lingual ortodontide günümüzde Harmony ya da Incognito olarak da bilinen braketler, sıklıkla kullanılmaktadır. Ülkemizde lingual ortodontiyle ilgili çalışmalar yaklaşık 15 senedir yapılmakta olup, pek çok vaka başarıyla tedavi edilmektedir. Lingual ortodontinin kendisine özel avantaj ve dezavantajları bulunmaktadır. Bunlar vakadan vakaya değişmekle birlikte en doğru teşhis ve tedavi planlamasını doktorunuz size anlatacaktır.

INVISALIGN – CLEAR ALIGNER – ŞEFFAF PLAK

Bu yöntemde, dişlerdeki yamuklukları gidermek amacıyla bilgisayar ortamında planlanan seri şeffaf plaklar üretilir. Amaç şeffaf plaklarla dişleri düzeltmektir. Bu şeffaf plaklar belli süreler uygulanarak dişlerde düzelme sağlanır. Bu yöntemin avantajı, istendiği özel durumlarda hasta tarafından çıkartılabilmesidir.Plaklar çok ince ve şeffaf yapıdadır ve kullanımını farkedilmez. Bu plaklar dişlerin yamukluğuna göre farklı sayılarda yapılır ve günde 12-16 saat civarında kullanılır. Her bir şeffaf plak, dişleri bir miktar hareket ettirir. Buna damaklık tedavisi de denir

ORTODONTİK TEDAVİNİN ALTERNATİFİ VAR MI?

Ortodontik tedavinin en güzel tarafı, sizi kendi dişlerinizi kullanarak güzelleştirmektir. Ortodontik tedavinizin sonunda dişleriniz, tedavinin başladığı günkü halinden farklı değildir. Ortodontik tedavinin yaygınlaşmasından önce, dişlerdeki yamuklukları düzeltmek için uygulanan yaygın yöntem, yamuk dişler üzerine kaplamalar yapmaktı. Bu yöntemin terkedilmesindeki sebep, köprü yapımında dişlerin mine yapısının aşındırılması ve bunun yerine yapay porselen kaplamalar yapılmasıdır. Bu yöntemlerin dezavantajları, doğal dişlerin geri dönülemez biçimde kesilmesi ve doğal diş-kök konturunun bozulmasıdır. Diş telleri dişleri olması gereken yere götürebildiği için, çok daha doğal bir tedavi sağlar. Kişiye protetikveya restoratif bir tedavi yapılması gerekse bile, öncesinde diş teli uygulanarak, daha başarılı protezlerin ve lamina restorasyonlarının yapılması sağlanabilir. Buna preprotetik ortodonti denir. Dişler istenen yerlere götürüldükten sonra yapılan protez ve kaplamalar çok daha sağlıklı olacaktır. Diş tellerinin önemli olduğu bir başka alan da implant hazırlığıdır. Çakma diş ya da vidalı diş olarak da bilinen diş implantının yapılmasından önce tellerle diş kökleri ve boşluklar ayarlanarak, hem implantların konacağı boşluklar uygun biçimde ayarlanır, hem de köklerinin açıları ayarlanarak konulan vidaların sağlam diş köklerine değmesi önlenir.

EKSİK DİŞLERDE TEL TEDAVİSİ

Diş bozuklukları arasında en sık karşılaşılan durumlardan biri de doğuştan gelen diş eksiklikleridir. En sık oranda üst yan kesici dişlerin eksikliği şeklinde görülen doğuştan (konjenital) diş eksikliklerinde estetik ve fonksiyon bozuklukları ortaya çıkar.

Tek tarafta veya her iki tarafta da görülebilen diş eksikliğinde komşu dişler tıpkı çekilmiş dişin boşluğuna kaydıkları gibi bu boşluğa da hareket ederler.

Eksiklik doğuştan olduğu için dişlerin boşluğa kaymaları dişlerin sürmeye başladıkları anda başlar. Ön iki diş yanlarda hiç diş bulunmadığı için o boşluğa doğru hareket ederek sürerler ve ortalarında boşluk oluşur.

Köpek dişlerinin sürmesi sırasında da bu dişler biraz daha önden sürerek arka dişlerle arkasında boşluğa sebep olurlar.

Eksik tek veya iki taraflı yan kesici diş ön dört veya daha fazla dişin aralarında boşluklar olmasına sebep olur. Yine bu tip durumlarda ön dişlerin sağa veya sola doğru hareket etmeleri sebebiyle yüzümüzün ortasıyla bir asimetri oluşmasına sebep olabilmektedir. Bu tip durumlarda da boşlukların kapatılması için yapılacak protez estetik ve sağlıklı olmayacaktır.

Öncesinde yapılacak ortodontik tedavi ile dişler arasındaki boşluklar ya eksik dişlerin yerine konulabilmesi için tekrar açılabilir ya da bu boşluklar ortodontik tedaviyle tamamen kapatılarak proteze ihtiyaç bırakmadan estetik ve sağlıklı sonuçlar sunabilmektedir.

Diş tellerinin buradaki esas faydası bazı durumlarda implant ihtiyacını tamamen ortadan kaldırmasıdır. Bazı boşluklar diş telleri kullanılarak tamamen kapatılabilir ya da bondingyapılarak kapatılacak şekle getirilebilir.